
Świątynia Sanboin
KRÓTKIE WYJAŚNIENIE NAZWY ŚWIĄTYNI
Świątynia znajduje się w Polsce w mieście Szczecinie i należy do tradycji japońskiej szkoły buddyjskiej zen sōtō, a prawnie działa w ramach Misji Buddyjskiej w Polsce.
Świątynia nosi pełną nazwę HAKUBAIZAN SANBOIN. Nazwa HAKUBAIZAN jest tak zwanym GO świątyni i oznacza nazwę góry, na której wybudowano świątynię. W dawnych czasach świątynie zen budowano w ustronnych miejscach, często na szczytach i zboczach gór oraz u ich podnóża. W ten sposób idealnie nadawały się na odosobnienia do praktyki medytacji.
Choć Szczecin jest dużym miastem i nie ma w nim gór, to z powodu tej pradawnej tradycji Sanbōin otrzymało swoje GO, to jest nazwę góry. Jest również bardziej szczegółowe wytłumaczenie, dlaczego dzisiaj używa się GO w stosunku do wszystkich świątyń zen, nawet tych, które stoją w centrum ruchliwych i hałaśliwych miast, ale w tym opisie zostanie ono pominięte.
Nazwa HAKUBAIZAN oznacza w języku polskim Góra Białej Śliwy. Biała śliwa jest symbolem często pojawiającym się w tradycji i piśmiennictwie zen sōtō, jako symbol Oświecenia Buddhy Siakiamuniego i Natury Buddhy. Śliwy w Chinach i Japonii kwitną w najchłodniejszym okresie zimy. Żaden kwiat nie jest w stanie przetrwać mrozów w lutym, jednakże drzewa śliwy kwitną właśnie w tym czasie. Kwiaty śliwy odznaczają się wielką odpornością na mróz, pozostają na drzewach przez co najmniej miesiąc i wydzielają przepiękny zapach. To kojarzyło się Chińczykom i Japończykom z czymś niezniszczalnym i cudownym, nawet w tak nieprzyjaznym i pełnym cierpienia świecie, jak świat sansary. Dlatego używano tych kwiatów jako symbolu niezniszczalnej Natury Buddhy oraz niezniszczalnego Doskonałego Oświecenia — Anuttara Samyak Sambodhi.
SANBOIN jest właściwą nazwą świątyni i oznacza Trzy Klejnoty — Buddhę, Dharmę i Sanghę. Trzy Klejnoty są podstawą wszystkich ścieżek i praktyk buddyjskich. Nie ma ani jednej tradycji buddyjskiej, która nie opierałaby się na Trzech Klejnotach. By uświadomić to wszystkim ludziom w kraju, w którym buddyzm dopiero się pojawił, wybrano tę właśnie nazwę.
Końcówka IN w nazwie SANBOIN oznacza „świątynię” można też interpretować jako „sanktuarium”. Zazwyczaj końcówka w nazwie japońskiej świątyni brzmi JI (po polsku wymawiane jak 'dzi’), ale SANBOIN jest maleńką świątynią o niewielkim znaczeniu i statusie, dlatego skromniejsza końcówka IN jest bardziej stosowna w tym przypadku. JI używa się w stosunku do głównych klasztorów, starych świątyń lub nowo założonych, ale przez słynnych nauczycieli lub też wysokich rangą kapłanów.
HISTORIA POWSTANIA ŚWIĄTYNI
Świątynia powstała w 1995 roku w grudniu na prośbę buddystów, którzy mieszkali w Szczecinie. Szczecin oddalony od głównych centrów w kraju nie miał takiego miejsca, gdzie buddyści oraz osoby zainteresowane mogłyby uczyć się Dharmy lub spotykać różnych nauczycieli. Miejsce, w którym jest świątynia, to samo centrum miasta z łatwym dostępem dla wszystkich. Świątynia założona była od początku w mieszkaniu jednego ze świeckich buddystów, który odsprzedał je Misji Buddyjskiej w 1998 roku. Mieszkanie ma jeden duży pokój, który służy jako HONDO — główne pomieszczenie świątynne o powierzchni niepełnych 30 metrów kwadratowych, oraz dwa pokoje mieszkalne, jedno pomieszczenie biurowe oraz kuchnię, łazienkę i duży przedpokój.
Choć całość nie przekracza 100 metrów kwadratowych, to w czasie ceremonii noworocznej potrafi się w nim pomieścić do 55-60 osób. Do końca 1998 roku regularnie odbywały się krótkie trzydniowe odosobnienia w świątyni w czasie pierwszych trzech dni miesiąca. Jednakże wzrastające zainteresowanie i zbyt skromne warunki uniemożliwiły dalszą kontynuację tych odosobnień. Od kilku lat świątynia organizuje dłuższe odosobnienia w lutym w specjalnie wynajętym poza miastem miejscu.
Od samego początku istnienia świątyni również buddyści innych tradycji regularnie używali jej do swoich praktyk.
Zanim Sanboin znalazł sobie miejsce w obecnym lokalu odbywały się w nim już od wielu lat praktyki buddyjskie, głównie buddystów związanych z tradycją Karma Kagyu, nazywanej też Karma Kamtzang. Przez cały rok w okresie od października 1994 roku do października 1995 roku miał w tym samym miejscu swój ośrodek Lama Jigme Tenzin z klasztoru Jego Eminencji Kalu Rinpocze w Sonadzie, który reprezentował tradycję Szangpa Kagyu. Niestety ten młody lama z powodu trudności formalnych i urzędowych problemów nie miał możliwości przedłużenia swojego pobytu w Polsce i musiał powrócić do Indii.
W Sanboin odbyło się również wiele kursów z różnymi nauczycielami, szczególnie nauczającymi Dharmy w tradycji buddyzmu tybetańskiego. Należeli do nich Lama Jampa Thaye z Anglii, Gesze Tenpa Cheopel z Berlina, uczniowie Khenpo Tsultrim Gyamtso jak Jim Scott i Carl Buchholz oraz inni nauczyciele.
Obecnie Opat prowadzi cotygodniowe nauki, które są otwarte dla wszystkich. Obejmują one komentarz do Daśabhumika vibhasa, Arya Nagardżuny. Daśabhumika-vibhasa jest autokomentarzem Nagardżuny do własnego tekstu omawiającego Daśabhumi — czyli dziesięć poziomów oświecenia Bodhisattwy na ścieżce osiągnięcia Stanu Buddhy. Są to nauki Mahajana i omawiany tekst dotyczy wyłącznie pierwszego bhumi, czyli stanu wielkiej radości, w sanskrycie pramuditabhumi. Zakończenie komentarza do całego tekstu potrwa kilka lat.
Niekompletne tłumaczenie tekstu Daśabhumika-vibhasa na język polski bez poprawek znajduje się na stronie mahajana.net, chiński klasyczny oryginał pod adresem.
Cały komentarz Arya Nagardżuny oparty jest na słynnej Sutrze Daśabhumika Sutra. Tekst Sutry w oryginale chińskim można znaleźć tutaj.